Chén trà Thái Nguyên và ván cờ chi kỷ

Tôi lớn lên với những ván cờ ngày rảnh rỗi của cha, của chú, trong tiếng nhạc đờn ca tài tử của bác nhà bên, đến độ thuộc lòng những câu hò, những xàng xê cống, tưởng chừng biết bao điều quen thuộc ấy sẽ không có dịp nào để được đặt cho hai chữ "cũ xưa". Thế rồi, như một quy luật bất biến, rằng nhiều thứ rồi sẽ đổi thay, và đã đổi thay.

Hồi ấy …
Thói quen thưởng thức trà Tân Cương Thái Nguyên là những buổi sớm mai, em thong thả chải tóc bằng chiếc lược trong túi giấy đặt ở đầu nằm, rồi lại cất kỹ như cất một vật quý báu trong đời.
Thói quen, là mỗi buổi trưa, chị vội vàng xịt một chút nước hoa bưởi để làm dịu làn da khát nước ngày đứng gió, để vỗ về thời gian.
Thói quen, là mỗi buổi xế, mẹ tất tả mang quần áo từ dây phơi vào, vuốt phẳng phiu trước khi cho vào từng ngăn tủ, mặc cho tối con về, ôm vai mẹ: vải có nhăn đâu, mẹ cứ để đấy cho con.
Thói quen, là mỗi buổi chiều, cha trầm ngâm bên bàn cờ, nhấp ngụm trà gừng ấm, rồi khẽ khàng chạm một quân cờ, thong thả một nước đi. Con ngồi nép cạnh bên, cố giữ lại trong lòng tiếng trầm trồ xuýt xoa trước mỗi nước cờ hay, bởi cha dạy, chơi cờ phải nhẹ nhàng, tránh ồn ào, ầm ĩ.
…
Thời gian, và cả những thói quen, rồi lần lượt đuổi nhau, xa dần. Chiếc lược nhỏ giờ nằm buồn thiu trong ngăn kéo bàn. Chai nước hoa bưởi giờ chỉ chạm vào mỗi dịp về quê. Quần áo bỏ máy giặt máy sấy hong khô tiện lợi mỗi tuần. Và bao nhiêu trò chơi trên điện thoại thay cho những ván cờ tao nhã.

Đến một ngày, sau những bất đồng dẫn đến cãi cọ với đồng nghiệp, bạn bè, ta mang cả một trời ấm ức ấy mà chạy xe qua nhiều ngõ, ra tận những con đường ven dòng kênh giữa lòng thành phố, cho đến khi trước mặt không còn chỗ để đi thì cũng là lúc nhiều thứ xưa cũ hiện ra: ven bờ kênh có hai ông bác tuổi xế chiều đang ung dung bên bàn cờ tướng, bên cạnh là một chiếc bàn nhỏ khác, trên có đặt một ấm (trà) chè Thái Nguyên. Tôi dựng xe, mở lời: hai bác cho con ngồi xem ván cờ này với ạ!

Hai ông bác giọng rổn rảng mà cười thật hiền: con cứ ngồi đây chơi, xem cờ, uống tách trà gừng cho vui.

Rồi cũng từ lúc đó, âm thanh rổn rảng biến đâu mất, chỉ biết rằng sau mỗi nước cờ dù hỏng dù hay, hai bác đều chậm rãi nhấp một ngụm trà nhỏ chứ không thấy bác nào nhăn trán nhíu mày hay cau có bực dọc. Tôi còn đang chìm trong điều "xưa cũ" như năm nào thì một bác gái từ trong ngôi nhà nhỏ gần bên nhẹ nhàng đến châm thêm nước vào ấm trà, rồi bác thong thả rót thêm trà vào chiếc tách của tôi. Dù trời đang dần sụp tối nhưng tôi thấy bác gái chẳng mảy may giục giã bác trai nhà về ăn cơm hay tỷ tỷ thứ gì đó như tôi nghĩ. Bác cứ thong thả xem cờ, thong thả rót trà, thong thả nghe những âm thanh quen thuộc mỗi lần một quân cờ được nhấc lên, tiến hay lùi, ngang hay dọc.

Từ đâu đó trong tôi vọng về tiếng của cha ngày cũ: Chơi cờ cũng là để tu tâm tính và rèn trí lực. Ta vừa giải trí, vừa tạo thêm một nét văn hóa trong cuộc đời. Cho nên, người ngồi đối diện ta khi chơi cờ không phải là đối thủ mà có thể xem là một tri kỷ, con à!

Lòng tôi chợt nhẹ nhõm. Bao nỗi ấm ức dường tan đi. Phải rồi, nếu có thể giữ cho mình một tâm thái ôn hòa, mỗi ngày mỗi giờ … thì ta sẽ có được sức mạnh và "chiến thắng" trong đời rồi. Đâu cần chi phải ồn ào, hơn thua nhỉ.

Tối hôm đó, mẹ tôi vô cùng ngạc nhiên khi thấy tôi mang ra sân bàn cờ đã lâu không đụng đến. Rồi không đợi tôi nhờ, mẹ đun nước pha ấm trà gừng. Tôi mời cha quá bộ ra sân chơi - chơi một ván cờ "xưa" mà không cũ.
Và tôi thấy lòng mình rưng rưng...